Norweski Komitet Noblowski ogłosił laureatkę Pokojowej Nagrody Nobla 2025 roku. Została nią wenezuelska działaczka polityczna María Corina Machado. Uhonorowano ją za „niestrudzoną pracę na rzecz promowania demokratycznych praw narodu Wenezueli oraz walkę o pokojowe przejście od autorytarnego rządzenia do demokracji”. – podaje geopolityka.org, powołując się na biuro prasowe Fundacji Nobla.
Historia i znaczenie nagrody
Nagrody Nobla ustanowił szwedzki wynalazca Alfred Nobel (1833–1896), twórca dynamitu. Zgodnie z jego testamentem powstał fundusz, który co roku wyróżnia wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, medycyny, literatury oraz pokoju. Pierwsze wręczenie odbyło się w 1901 roku, a od 1969 roku dodano także nagrodę z ekonomii.
W 2025 roku nagroda pieniężna wynosi 11 mln koron szwedzkich (około 1,05 mln dolarów amerykańskich). Laureaci otrzymują również dyplom i złoty medal. Pokojową Nagrodę Nobla, w przeciwieństwie do innych, można przyznać nie tylko osobom indywidualnym, lecz także organizacjom.
Kandydaci i procedura wyboru
W tym roku do Pokojowej Nagrody Nobla zgłoszono 338 kandydatur, w tym 244 osoby i 94 organizacje — to jeden z najwyższych wyników w ostatnich latach. Nazwiska nominowanych tradycyjnie pozostają utajnione przez 50 lat, a samonominacje są zabronione.
Wśród potencjalnych kandydatów, według Reutersa, wymieniano UNHCR, UNICEF, „Czerwony Krzyż”, „Lekarzy bez Granic”, sudańską inicjatywę Emergency Response Rooms, a także hongkońską aktywistkę Chow Han-dung i kanadyjskiego obrońcę praw człowieka Irwina Cotlera. Na liście pojawili się również NATO, Międzynarodowy Trybunał Karny, Wołodymyr Zełenski i Julia Nawalna.
Polityczne ambicje Donalda Trumpa
W gronie nominowanych znalazł się również były prezydent USA Donald Trump, który wielokrotnie wyrażał chęć otrzymania Pokojowej Nagrody Nobla. Pomimo licznych nominacji eksperci oceniali jego szanse jako minimalne z powodu kontrowersji politycznych i wątpliwej zgodności z kryteriami nagrody.
Trump twierdził, że „dla USA będzie to obraza”, jeśli nie zostanie laureatem, gdyż rzekomo „powstrzymał siedem globalnych konfliktów”. Polityk krytykował również laureata z 2009 roku Baracka Obamę, utrzymując, że otrzymał on nagrodę „tylko za wygranie wyborów”.
Laureat z ubiegłego roku
W 2024 roku Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała japońska organizacja Nihon Hidankyo, założona przez osoby, które przeżyły bombardowania atomowe Hiroszimy i Nagasaki. Uhonorowano ją „za niestrudzoną walkę o świat bez broni jądrowej”. Od 1956 roku organizacja działa na rzecz globalnego rozbrojenia nuklearnego i zachowania pamięci o tragedii wojny atomowej.
Decyzję o przyznaniu Pokojowej Nagrody Nobla podejmuje Norweski Komitet Noblowski, składający się z pięciu członków mianowanych przez parlament Norwegii.
Przeczytaj także o tym, że węgierski pisarz László Krasznahorkai otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury 2025 roku.
