Sztuczna inteligencja nie jest zdolna do niezależnej kreatywności i choć może być użytecznym narzędziem, prawdziwy proces twórczy zawsze wymaga ludzkiego zrozumienia i emocji.
Nawigacja Jak działają modele językowe: przewidywanie słów czy kreatywność? Czym różni się ludzka kreatywność od sztucznej inteligencji? Kiedy sztuczna inteligencja może pomóc w procesie twórczym?
Sztuczna inteligencja (AI) poczyniła w ostatnich latach znaczące przełomy w wielu dziedzinach działalności człowieka. Istnieje jednak jeden obszar, w którym sztuczna inteligencja, pomimo wszystkich swoich osiągnięć, nie jest w stanie zastąpić człowieka – chodzi o kreatywność, zwłaszcza w pisaniu fikcji. Począwszy od zautomatyzowanych generatorów tekstu aż po zaawansowane modele językowe, takie jak ChatGPT, technologia nieustannie stara się prześcignąć ludzi w tworzeniu wyjątkowych i bogatych emocjonalnie dzieł. Dla twórczych pisarzy komputery, nawet te najbardziej zaawansowane, nadal są jednak narzędziem, a nie ich zastępstwem.
Jak działają modele językowe: przewidywanie słów czy kreatywność?
Modele językowe takie jak ChatGPT są zbudowane z dużych ilości tekstu zebranego z Internetu. Działają na zasadzie przewidywania probabilistycznego: następne słowo powinno pojawić się w zdaniu z uwzględnieniem słów poprzednich. Proces ten można porównać do wyciągania słów z „kapelusza” – słowa, które mają większe prawdopodobieństwo wystąpienia w podobnym kontekście, mają większe prawdopodobieństwo wystąpienia. Podejście to pozwala sztucznej inteligencji tworzyć spójne i zrozumiałe teksty, jednak teksty te nie są wynikiem procesu twórczego.
Modele nie tworzą nowych idei ani koncepcji, a jedynie łączą elementy, które już istnieją w danych treningowych. W tym miejscu pojawia się problem, ponieważ tekst wygenerowany przez sztuczną inteligencję może sprawiać wrażenie kopii, stworzonej na zasadzie powtórzenia tekstu już napisanego przez kogoś innego. Przypomina to pracę papugi, która niczego nowego nie wymyśla, a jedynie powtarza to, co jej powiedziano.
Jaka jest różnica między ludzką kreatywnością a sztuczną inteligencją
Ludzka kreatywność jest wynikiem wewnętrznych doświadczeń, pragnień i idei. Pisarze tworzą nowe światy, postacie, idee i historie, które wykraczają poza standardowe szablony. Posiadają intuicję, doświadczenie emocjonalne i zdolność głębokiego myślenia, co pozwala im na przekazywanie własnego poglądu na świat. Choć modele językowe potrafią generować tekst na podstawie zadanego zapytania, nie potrafią przełożyć własnych emocji i doświadczeń na słowa.
Ludzie wykorzystują kreatywność, aby wyrazić swoje myśli, a także wywrzeć emocjonalny wpływ na innych. Sztuczna inteligencja z kolei może jedynie „naśladować” styl i strukturę tekstów, które były przedmiotem nauki podczas treningu, nie będąc jednak w stanie zrozumieć ani doświadczyć tego, co one opisują.
Kiedy sztuczna inteligencja może pomóc w procesie twórczym
Mimo swoich ograniczeń sztuczna inteligencja może być użytecznym narzędziem dla ludzi kreatywnych. Może pomóc Ci zautomatyzować rutynowe zadania, takie jak pisanie standardowych wiadomości e-mail, generowanie pomysłów na projekty kreatywne, a nawet szkicowanie. Ważne jest jednak, aby zrozumieć, że te funkcje pomocnicze nie zastępują samego procesu twórczego. Przykładowo programiści od dawna używają podobnych narzędzi do automatyzacji pisania kodu. Twórczy autorzy mogą odnieść podobne korzyści ze stosowania sztucznej inteligencji w celu udoskonalenia swojej pracy, dostarczając jej jasnych instrukcji dotyczących tworzenia określonych elementów tekstu.
Kluczową kwestią jest jednak to, że technologie te nadal wymagają ludzkiej ingerencji, aby móc edytować i udoskonalać to, co zostało stworzone. Im bardziej szczegółowe jest zadanie, tym większej interwencji potrzebuje autor, aby mieć pewność, że końcowy tekst odpowiada jego intencjom.
Jak generować właściwe zapytania dla AI
Jednym z aspektów, który może sprawić, że wykorzystanie sztucznej inteligencji przez osoby kreatywne stanie się bardziej efektywne, jest prawidłowa forma zapytań do modelu. Koncepcję tę określa się mianem „inżynierii natychmiastowej”. Zadaniem użytkownika jest dokładne sformułowanie zapytania w celu uzyskania użytecznych wyników.
Na przykład, jeśli musisz utworzyć szkic artykułu, możesz poprosić modelkę, aby najpierw stworzyła konspekt, a następnie, na podstawie tego konspektu, właściwy tekst. Dzięki temu możesz uzyskać dokładniejszy i bardziej ustrukturyzowany wynik. Sztuczna inteligencja nie potrafi samodzielnie rozwijać pomysłów twórczych, ale dzięki poprawnie sformułowanym żądaniom może pomóc autorowi w realizacji niektórych etapów pracy.
W co ludzie chcą wierzyć w kwestii możliwości sztucznej inteligencji
W miarę rozwoju sztucznej inteligencji często wydaje się, że systemy te mogą dorównać kreatywności człowieka. Należy jednak pamiętać, że sztuczna inteligencja opiera się na danych i modelach statystycznych, a nie na ludzkich doświadczeniach emocjonalnych czy intelektualnych. Wiele osób chce wierzyć, że technologia rozwinęła się do takiego stopnia, że może zastąpić ludzką kreatywność.
Doświadczenie pokazuje jednak, że modele generatywne nadal nie są w stanie przekazać głębi i różnorodności ludzkiej kreatywności. Sztuczna inteligencja może wykonywać wiele zadań, ale kreatywność i autentyczny proces pisania pozostają sztuką ludzką, której nie da się zastąpić maszynami.
Przypomnijmy, że już wcześniej pisaliśmy o sztucznej inteligencji i jej ciemnej stronie.
