Zdjęcie: Dlaczego nie należy zapominać o wymianie oleju silnikowego (Getty Images) Autor: Konstantin Shirokun
Istnieje wiele przyczyn opóźnienia wymiany oleju i może to mieć różne konsekwencje. Jak katastrofalne one będą? Powiemy Ci, co stanie się z silnikiem, jeśli zaczniesz jeździć na „przeterminowanym” oleju.
O konsekwencjach eksploatacji nowoczesnego silnika na starym oleju można przeczytać w artykule RBC-Ukraina.
Wiadomo, że nie dojdzie do natychmiastowej katastrofy – silnik nie zauważy ostatniej daty kalendarzowej ani krytycznych liczb na liczniku kilometrów i będzie nadal pracował. Ale jednostka oczywiście poniesie tego konsekwencje.
Co to jest stary olej?
Na początek krótki przegląd istoty starzenia się oleju silnikowego. Tak, pod koniec swojego przewidzianego okresu użytkowania olej się starzeje. Z biegiem czasu i z upływem kilometrów przejechanych przez silnik (czy raczej z upływem godzin pracy silnika) traci on część swoich właściwości. Na proces starzenia się wpływa cały szereg czynników.
Po pierwsze, wilgoć skraplająca się we wnętrzu zimnego, nie do końca rozgrzanego silnika wykonuje swoją złą robotę: w wyniku kontaktu z gazami skrzyni korbowej tworzy kwasy (azotowy, siarkowy, siarkawy). Powoduje to obniżenie liczby zasadowej oleju i utratę jego właściwości ochronnych. Stopniowo zaczynają dominować kwasy, co powoduje korozję metalowych części silnika – a jak wiadomo, jest to jeden z głównych rodzajów zużycia w nowoczesnych silnikach.
Ponadto olej, którego termin przydatności do użycia minął, charakteryzuje się większą lepkością. Oznacza to pogorszenie właściwości rozruchowych w okresie zimowym, a co najważniejsze, naruszenie zaprogramowanych przez konstruktorów warunków smarowania. Oznacza to, że newralgiczne elementy zużywają się intensywniej.
Ważne dla przyszłego losu silnika jest, aby stary olej stracił swoje dodatki czyszczące (dzieje się tak częściowo ze względu na paliwo, które w jakiś sposób przedostaje się do oleju). Oznacza to, że na częściach będzie odkładała się większa ilość osadów węglowych, a one same będą zużywać się szybciej.
Różnice między tanim a drogim olejem
Niekorzystne procesy spowodowane starzeniem się oleju nie rozpoczynają się tego samego dnia, w którym rozpoczyna się odliczanie czasu do wyczerpania oleju. Jego starzenie następuje stopniowo, dlatego jeśli olej był tani, a warunki pracy silnika były trudne, to jego degradacja już w tym momencie będzie, można powiedzieć, w toku. Z drugiej strony olej klasy premium może nie odczuć niewielkiego wzrostu przebiegu, ponieważ rezerwa efektywności dodatków w takich produktach jest zawsze wyższa.
Jakie szkody wyrządza silnikowi stary olej?
Bardzo niekorzystne jest to, że brud pozostały na częściach, na skutek słabego działania tzw. dodatków czyszczących, po nagrzaniu zamienia się w szlam, a wymiana ciepła między częściami silnika i smarowanie poszczególnych par ciernych ulegają pogorszeniu.
Osady pozostawione w miejscach krytycznych i miejscach zwiększonego nagrzewania – tłokach i rowkach pierścieni – również zamieniają się w szlam i osady przypominające lakier. Ograniczają one ruchomość pierścieni, zmniejsza się kompresja w cylindrach, a co za tym idzie spada moc silnika, wzrasta zużycie paliwa i oleju.
W tym przypadku nadmiar oleju gromadzi się na tłokach i w komorze spalania, a po przegrzaniu (200 stopni C i więcej) zamienia się w osad, a w szczególnie gorących miejscach – w stałe osady węglowe. Które z kolei działając jako materiał ścierny, przyczyniają się do intensywnego zużycia elementów zespołu cylinder-tłok. Zużyte dodatki czyszczące starego oleju nie są już w stanie zebrać tych zanieczyszczeń i przenieść ich do filtra, co powoduje, że zużycie części postępuje jeszcze szybciej.
Krótko mówiąc
Jeśli więc przegapisz termin wymiany oleju silnikowego, początkowo nic złego się nie stanie. Jednak każdy kolejny kilometr i każda kolejna godzina pracy silnika na przeterminowanym oleju będą coraz bardziej zabójcze dla silnika: zasoby jednostki będą się zmniejszać ze wzrastającym współczynnikiem.
Jeśli celowo odkładasz wymianę oleju (w życiu zdarzają się różne sytuacje), unikaj szkodliwych trybów pracy silnika: pracy na biegu jałowym, jazdy pod obciążeniem przy zbyt niskich obrotach (do 1800 – 2000 obr./min) lub odwrotnie, długotrwałego utrzymywania silnika na zbyt wysokich obrotach (powyżej 4000 obr./min). Jeśli w przyszłości będziesz musiał odłożyć wymianę, być może możesz zrobić coś innego, np. tymczasowo wymienić olej na coś tańszego? Jeśli będzie odpowiadał klasie jakości i lepkości, to i tak będzie to lepsze rozwiązanie niż wymiana starego oleju, który praktycznie nie zawiera żadnych dodatków.
W przygotowaniu artykułu wykorzystano materiały firm Autobild, Opet i Liqui Moly .
Przypomnijmy, że RBC-Ukraina niedawno opublikował artykuł wyjaśniający, dlaczego piesi nie zawsze mają rację.
