Jednym z kluczowych warunków otrzymania kolejnych transz kredytów jest pilne zatwierdzenie przez Ukrainę Narodowej Strategii Dochodowej
Ukraina wkrótce otrzyma prawie 900 mln dolarów – trzecią transzę w ramach obecnego programu rozszerzonego finansowania EFR ze strony Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Dzień wcześniej Rada Dyrektorów MFW zakończyła drugi przegląd programu, uznając pomyślną realizację przez Ukrainę kluczowych kluczowych etapów strukturalnych oraz postęp w wypełnianiu innych zobowiązań. Ta decyzja, po pierwsze, pomoże nam bezproblemowo zakończyć trudny rok finansowy 2023. Po drugie, otworzy drzwi do otrzymania kolejnych, większych transz w roku 2024 – oczywiście jeszcze trudniejszym dla finansów publicznych. Po trzecie, będzie to pozytywny sygnał dla innych wierzycieli: nawet w warunkach wojny Ukraina może skutecznie wywiązać się ze swoich zobowiązań i przeprowadzić reformy.
Przed nami teraz nowe zadania niezbędne do równie udanego (a jeszcze lepiej, bez żadnych „ale”) trzeciego oglądania na wiosnę. Bo w obecnych warunkach, gdy nie ma pewności co do źródeł międzynarodowej pomocy finansowej w przyszłym roku, nie możemy sobie pozwolić na pozostanie bez wsparcia kredytowego Funduszu. „Stawką” jest przecież prawie 4,5 miliarda dolarów, które zgodnie z wcześniejszym harmonogramem powinny zostać przekazane w trzech transzach. Co należy w tym celu zrobić?
UDANA REFORMA WOJNA: MISJA JEST MOŻLIWA
W ukraińskiej polityce praktycznie nie było pesymistów, którzy wątpiliby w pozytywną decyzję Zarządu Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Przecież tak naprawdę (nie bez problemów, z opóźnieniami w realizacji niektórych zadań, a czasami przy dość gorących dyskusjach wewnętrznych i próbach „doprowadzenia do finału” przez niektórych) osiągnęliśmy większość celów wyznaczonych na podstawie wyników wstępnego przeglądu program. Obejmuje to przyjęcie przepisów mających na celu poprawę polityki podatkowej i administracji podatkowej, zatwierdzenie i pomyślne stopniowe wdrożenie strategii przejścia na bardziej elastyczny kurs walutowy oraz przywrócenie deklaracji statusu urzędników służby cywilnej i funkcji NAPC w zakresie ich weryfikacji oraz pomyślny ruch w promowaniu najważniejszych reform w walce z korupcją, w tym w zakresie oświadczeń majątkowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy i wzmocnieniu instytucjonalnemu SAP, a także kontynuacja reformy ładu korporacyjnego w Systemie Przesyłowym Gazu Operatora i szereg innych ważnych kroków dla kraju.
Dziękując MFW za pozytywną dla nas decyzję, premier Denis Shmigal podkreślił :
„Fundacja doceniła nasze osiągnięcia w realizacji programu i reform, pomimo wojny na pełną skalę. Ukraina spełniła wszystkie „latarnie”, w szczególności wspierała inicjatywy legislacyjne mające na celu ulepszenie kodeksu budżetowego, wzmocnienie polityki podatkowej, wprowadzenie środków antykorupcyjnych itp.”.
Natomiast minister finansów Siergiej Marczenko przypomniał , że oprócz pomocy pieniężnej i pomocy w mobilizowaniu środków finansowych od innych darczyńców, efektem programu jest wprowadzenie ważnych polityk wzmacniających konkurencyjność ukraińskiej gospodarki. „Po drugim przeglądzie kontynuujemy prace nad wdrożeniem określonych reform, które zapewnią stabilność finansową, długoterminowy wzrost, wzmocnienie administracji publicznej i pełną integrację europejską Ukrainy” – zapewnił Marczenko.
MFW uznał, że Ukraina, pomimo trudnych okoliczności, rzeczywiście osiągnęła znaczny postęp w wypełnianiu swoich zobowiązań, odnotowując osobno stopniowe kroki w kierunku osiągnięcia głównego (i oczywiście niezmiennego dla wszystkich kolejnych przeglądów programu) latarni: wzmocnienia walki z korupcją.
„Gospodarka ukraińska w dalszym ciągu wykazuje doskonałą odporność, chociaż jej perspektywy w dalszym ciągu obarczone są dużą niepewnością związaną z wojną. Dalsze aktywne zaangażowanie i dynamika reform, w tym mobilizacja dochodów krajowych w połączeniu z terminowym i oczekiwanym finansowaniem zewnętrznym, są niezbędne do ochrony stabilności makroekonomicznej, wzmocnienia instytucjonalnego reformy i wspierać wysiłki na rzecz odbudowy, promując jednocześnie ekologiczną odnowę gospodarczą przed przystąpieniem do UE” – stwierdzono w komunikacie Funduszu.
Foto: Kancelaria Prezydenta
Dyrektor zarządzająca MFW Kristina Georgiewa na spotkaniu w Waszyngtonie z prezydentem Ukrainy Władimirem Zełenskim zapewniła, że Fundusz jest gotowy do kontynuowania konstruktywnej pracy nad przedłużonym programem finansowania na łączną kwotę 15,6 mld dolarów.
„Jak wielokrotnie zauważył MFW, terminowe i oczekiwane finansowanie zewnętrzne ma kluczowe znaczenie dla wspierania ciężko wypracowanych zysków gospodarczych. Z niecierpliwością czekamy na dalszą współpracę z Ukrainą w utrzymaniu stabilności makroekonomicznej i finansowej, realizacji ambitnego programu reform i dalszym tworzeniu fundamentów pod silną gospodarkę charakteryzującą się zrównoważonym wzrostem i osiągnięciem celu Ukrainy, jakim jest członkostwo w UE” – podkreśliła Georgiewa.
ZADANIE REALIZOWANE: PODEJMUJEMY NOWE ZADANIA
Według Kristaliny Georgiewej oczekuje się, że w przyszłości Ukraina podejmie zdecydowane działania polityczne w celu zapewnienia stabilności finansów publicznych i zadłużenia.
„Mobilizacja dochodów to kluczowy element, który pomoże zaspokoić potrzeby fiskalne oraz wesprze odbudowę i wydatki socjalne. Priorytety budżetowe obejmują uruchomienie Krajowej Strategii Dochodowej, unikanie środków podważających podstawę opodatkowania oraz promowanie reform mających na celu dalsze wzmocnienie ram przygotowania średnio- kadencji nie da się zapewnić przejrzystości finansowej, a także zarządzania inwestycjami publicznymi” – zauważył dyrektor zarządzający MFW.
Szef Misji Międzynarodowego Funduszu Walutowego na Ukrainie Gavin Gray również ma nadzieję, że w grudniu Ukraina zatwierdzi Narodową Strategię Dochodową.
“Spodziewamy się, że dochody krajowe (Ukraina – red .) wzrosną do 3-4% PKB. Do tego potrzebna jest Narodowa Strategia Dochodowa. Mamy nadzieję, że rząd zacznie ją wdrażać w tym miesiącu” – powiedział na konferencji prasowej po ogłoszenie pozytywnej dla Ukrainy decyzji Funduszu.
MFW oczekuje także, że władze ukraińskie będą działać na rzecz ograniczenia deficytu budżetowego. A kroki przewidziane w strategii przyczynią się do realizacji odpowiednich zadań.
Przypomnijmy, że w marcu Rząd Ukrainy zlecił Ministerstwu Finansów rozpoczęcie prac nad Strategią Dochodów Kraju na lata 2024-2030. Jest to jeden z trzech warunków wstępnych zatwierdzenia bieżącego programu rozszerzonego finansowania EFR.
Wcześniej na konferencji prasowej w Ukraińskim Centrum Medialnym – Ukrinform na temat „Budżet Ukrainy w czasie wojny: sytuacja bieżąca, plany i prognozy na przyszły rok” Minister finansów Serhij Marczenko zapewnił, że projekt strategii jest już gotowy i wyraził nadzieję że rząd zatwierdzi dokument już w grudniu. W szczególności Strategia Dochodowa Kraju zapewni skuteczne działania administracyjne, rozwój polityki w tym obszarze oraz wzmocnienie organów podatkowych i celnych.
„Mówimy o obsadzeniu ich profesjonalnym personelem, zwiększeniu motywacji pracowników, cyfryzacji procesów, zapewnieniu podejścia opartego na ryzyku i wdrożeniu legislacji europejskiej. Właściwie zmienimy nasze władze fiskalne i ich pracę zgodnie ze standardami europejskimi” – szczegółowo powiedział Marczenko.
Dodał, że Ukraina już wiele zrobiła w tym kierunku na poziomie legislacyjnym. Teraz musimy jak najbardziej dostosować nasze organy skarbowe do praktyki pracy odpowiednich służb skarbowych i celnych krajów Unii Europejskiej.
Kolejnym ważnym krokiem w celu utrzymania stabilności finansowej i zapewnienia stabilności fiskalnej Ukrainy, zdaniem Kristaliny Georgiewej, powinna być restrukturyzacja zadłużenia komercyjnego zgodnie z parametrami programu, co pomoże przywrócić stabilność i stworzyć przestrzeń dla krytycznych wydatków. Dlatego MFW oczekuje, że Ukraina zrestrukturyzuje swoje zadłużenie w ramach euroobligacji do sierpnia 2024 roku.
Gavina Graya
„Zgodnie ze strategią władz Ukrainy restrukturyzacja (długów z tytułu euroobligacji – red.) powinna nastąpić w 2024 roku. I powinna zostać przeprowadzona przed sierpniem, kiedy wygaśnie wstępna restrukturyzacja” – podkreślił Gavin Gray.
Głównym celem jest zapewnienie stabilności zadłużenia Ukrainy oraz dopilnowanie, aby po wojnie Ukraina nie była nadmiernie zadłużona i aby jej gospodarka mogła się ożywić.
Przypomnijmy, że 10 sierpnia ubiegłego roku rząd ogłosił, że wierzyciele Ukrainy zgodzili się na odstąpienie od spłaty naszego długu publicznego na dwa lata. Zgodnie z Memorandum z MFW na początku 2024 roku powinna nastąpić dyskusja z posiadaczami obligacji zewnętrznych na temat warunków nowej restrukturyzacji zadłużenia.
Ukraina oczekuje także dalszych kroków w kierunku liberalizacji polityki walutowej. Według Georgiewej mówimy także o stopniowym łagodzeniu nadzwyczajnych środków regulacji waluty. W porządku obrad znajdują się także inne kwestie związane z zarządzalnością i stabilnością sektora bankowego – w szczególności kontynuacja diagnostyki i testów warunków skrajnych banków, wzmocnienie nadzoru i monitoringu finansowego.
No bo jak byśmy poradzili sobie bez wspomnianej już „autostrady” – walki z korupcją? Fundusz na obecnym etapie proponuje skupić się na zmianach w strukturze zarządzania majątkiem państwowym i inwestycjami publicznymi, co powinno zminimalizować ryzyko korupcji. Niezbędne kroki są już przygotowywane w Ministerstwie Gospodarki.
Aby zwiększyć efektywność zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi i stworzyć dogodne warunki do przyciągania inwestycji prywatnych, wprowadzamy przejrzysty system zarządzania oparty na zasadach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. I kontynuujemy to dzieło nawet w czasie wojny, nie czekając na jego zakończenie. Współpraca z OECD jest bardzo ważna dla wsparcia eksperckiego i wymiany doświadczeń. Przecież efektywne zarządzanie zasobami publicznymi jest teraz szczególnie potrzebne krajowi” – podkreślił wiceminister gospodarki Aleksiej Sobolew .
Jednym z elementów reformy jest przyjęcie projektu ustawy nr 5593-d o poprawie ładu korporacyjnego (dokument został już przyjęty w pierwszym czytaniu). Po ostatecznym poparciu parlamentarzystów i podpisie prezydenta rząd zatwierdzi politykę własności państwa, która określi cele i priorytety państwa w zakresie własności i zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi.
Wśród priorytetów na rok 2024 znalazło się także zatwierdzenie dokumentów regulacyjnych składających się na politykę majątkową państwa: polityki wynagrodzeń menedżerów i członków rad nadzorczych przedsiębiorstw państwowych oraz Polityki Dywidendowej Państwa. Oraz zatwierdzenie trybu oceny działalności rad nadzorczych oraz kryteriów pozyskania niezależnego rzeczoznawcy.
„Wśród ważnych planów na rok 2024 znajduje się korporatyzacja przedsiębiorstw strategicznych poprzez ich przekształcenie z przedsiębiorstw państwowych w spółki akcyjne lub LLC. I wprowadzenie w nich zasad ładu korporacyjnego OECD” – dodał Sobolew.
Analizując zaktualizowany program współpracy Ukrainy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, pierwszy zastępca przewodniczącego Komisji Rady Najwyższej ds. finansów, polityki podatkowej i celnej Jarosław Żeleznyak mówi o 12 nowych punktach. Wśród nich jest restart Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego (latarnia morska konstrukcyjna nr 23 z terminem do końca czerwca 2024 roku).
Ponadto do lutego musimy znaleźć źródła zwiększenia własnych dochodów budżetu na 2024 rok o 0,5% PKB. Mówimy o około 38 miliardach hrywien.
„Do końca marca Ukraina musi zmienić kodeks postępowania dotyczący rozpatrywania spraw w pierwszej instancji przez jednego sędziego antykorupcyjnego lub panel trzech sędziów antykorupcyjnych. Do końca czerwca: restart BEB i audyt zewnętrzny kondycji finansowej przedsiębiorstw centralnego ogrzewania, wydzielenie długów przed i po lutym 2022 roku. Do końca lipca: przeprowadzić audyt korzyści i strat podatkowych z nimi związanych, aby zaprojektować reformę, przyjąć ustawę, która uruchomi nowy sąd, który będzie rozpatrywał sprawy organów administracyjnych przeciwko agencjom rządowym (NBU, NABU, NAPC)” – szczegółowo wyjaśnił Żeleznyak. .
Do końca sierpnia Ukraina musi opracować politykę własności państwowej dla przedsiębiorstw państwowych, politykę dywidendową i strategię prywatyzacyjną, do końca września musi zidentyfikować spółki państwowe najbardziej dotknięte wojną oraz dokonać oceny fiskalnej i quasi -ryzyka fiskalne oraz przeprowadzić zewnętrzny audyt efektywności NABU z udziałem trzech niezależnych ekspertów z międzynarodowym doświadczeniem i opublikować swój raport. Do końca października konieczna jest diagnoza procesu przygotowania budżetu średniookresowego w celu wzmocnienia strategicznego podejścia do budżetu, a do końca grudnia przyjęcie uchwały Rady Ministrów z plan działań i ramy czasowe, które pozwolą na wyraźne powiązanie średniookresowego planowania budżetu z wydatkami inwestycyjnymi, a także zostaną określone przez Ministerstwo Finansów. odpowiedzialny za nadzór.
Żeleznyak przypomina także o szeregu wcześniejszych zadań, których realizacja, że tak powiem, jest w toku, ale nieco opóźniliśmy terminy realizacji.
„Termin aktualizacji programu pożyczkowego 5-7-9 został przesunięty na koniec marca 2024 roku. Z kolei kolejny benchmark – dotyczący ożywienia sektora bankowego – został przesunięty z końca marca na koniec grudnia 2024 r. Kolejne 4 latarnie morskie są w trakcie realizacji” – wyjaśnił parlamentarzysta.
Efektem realizacji tych zadań przez Ukrainę ma być otrzymanie w przyszłym roku trzech transz kredytu. Oczekujemy, że w połowie czerwca otrzymamy około 2,25 miliarda dolarów, a na początku września i grudnia kolejne 1,12 dolara.
Władysław Obuch , Kijów
