Aby zrozumieć, dlaczego coraz więcej nastolatków skarży się na depresję, warto przyjrzeć się ich codziennej rutynie i liczbie godzin, które spędzają przed ekranem.
Nawigacja Jak badano zachowanie nastolatkówPłeć ma znaczenie: różnice między nastolatkamiZalecenia ekspertów dotyczące ochrony zdrowia psychicznegoCo wyniki mówią o przyszłych decyzjach
Rozwój gadżetów i wydłużenie czasu spędzanego przed ekranami stały się poważnym problemem zdrowotnym dla nastolatków. Nowe badanie przeprowadzone przez szwedzkich naukowców wykazało bezpośredni związek między nadmiernym korzystaniem z urządzeń cyfrowych, zaburzeniami snu i wyższym poziomem objawów depresji wśród nastolatków, zwłaszcza dziewcząt. Analiza obejmująca ponad 4800 uczestników w wieku od 12 do 16 lat wskazuje na istotną rolę snu jako mediatora między czasem spędzanym przed ekranem a dobrym samopoczuciem psychicznym.
Zgodnie z wynikami opublikowanymi w czasopiśmie PLOS Global Public Health, dłuższe spędzanie czasu przed ekranem nie tylko wpływa na jakość i długość snu, ale również wydłuża czas potrzebny do zaśnięcia, co przyczynia się do wykształcenia złych nawyków związanych ze snem. U dziewcząt depresja objawiała się przede wszystkim jako konsekwencja złego snu, natomiast u chłopców czas spędzany przed ekranem miał bardziej bezpośredni wpływ na stan emocjonalny.
Jak badano zachowanie nastolatków
W badaniu przeanalizowano zmiany w nawykach nastolatków na przestrzeni roku, wykorzystując trzy fale ankiet. Naukowcy zebrali dane na temat czasu spędzanego dziennie przed smartfonami i innymi ekranami, jakości snu, czasu trwania odpoczynku i nasilenia objawów depresji.
Analiza wykazała, że w ciągu trzech miesięcy dłuższy czas spędzany przed ekranem znacznie pogorszył jakość snu. Nastolatki zaczęły kłaść się spać później, spać krócej i częściej skarżyć się na niepokój i zmęczenie. Rok później u wielu osób wystąpiły objawy depresji, zwłaszcza wśród tych, którzy regularnie korzystali z gadżetów przed snem.
Kwestie płci: różnice między chłopcami i dziewczętami
Naukowcy zauważają, że negatywne konsekwencje psychiczne ujawniają się u chłopców w odmienny sposób. W przypadku chłopców korzystanie z ekranów miało głównie bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne, nawet bez znaczących zmian w jakości snu. U dziewcząt stwierdzono istotną zależność pomiędzy długością snu a występowaniem objawów depresyjnych.
Naukowcy obliczyli, że od 38% do 57% wpływu czasu spędzanego przed ekranem na depresję u dziewcząt wynika z zaburzeń snu. Wyniki te wskazują, że lepszy sen może mieć kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego młodych ludzi, zwłaszcza dziewcząt.
Zalecenia od specjalistów zdrowia psychicznego
Szwedzka Narodowa Agencja Zdrowia zasugerowała już ograniczenie czasu spędzanego przed gadżetami do 2-3 godzin dziennie. Zdaniem ekspertów pomoże to ustabilizować sen i zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji wśród nastolatków.
Eksperci radzą również, aby nie korzystać z telefonów co najmniej godzinę przed snem, usunąć ekrany z pokoi, w których śpią dzieci, i zachęcać do alternatywnych form relaksu, takich jak aktywność fizyczna, kontakty towarzyskie i czytanie.
Podstawowe wskazówki, jak zmniejszyć ryzyko uszkodzenia ekranów:
- Ogranicz czas spędzany przed ekranem do 2–3 godzin dziennie.
- Unikaj korzystania ze smartfona przed snem.
- Wyłącz urządzenia ze stanu uśpienia.
- Ustal jasny harmonogram odpoczynku.
- Zachęcaj do aktywności fizycznej i socjalizacji.
Co wyniki mówią o przyszłych decyzjach
Wyniki badań szwedzkich naukowców są zgodne ze wstępnymi oświadczeniami Światowej Organizacji Zdrowia. Wpływ środowiska cyfrowego na dzieci i młodzież wymaga uwagi ze strony placówek oświatowych, rodziców i decydentów politycznych. Stopniowe wdrażanie zaleceń mających na celu ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem może okazać się kluczem do zmniejszenia wskaźników depresji wśród młodszych pokoleń. Autorzy badania wierzą, że świadomość problemu przez opinię publiczną i wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych pomoże zmniejszyć obciążenie psychiczne młodych ludzi i zapobiec długoterminowym negatywnym konsekwencjom.
Badanie jest pierwszym szeroko zakrojonym badaniem obserwacyjnym mającym na celu śledzenie związku między czasem spędzanym przed ekranem, zaburzeniami snu i depresją na przestrzeni roku. Stanowi ono mocny argument za koniecznością analizy wzorców korzystania z ekranów wśród nastolatków.
Przypomnijmy, że wcześniej pisaliśmy, iż każdy łyk alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na raka.
