W 2024 roku Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem opublikowało raport, z którego wynikało, że zachorowalność na raka rośnie wśród młodych ludzi. Raport wykazał, że młodzi ludzie byli jedyną grupą wiekową, w której wzrosła liczba zachorowań na raka w latach 1995–2020. Zrozumiałe jest, że wiele osób zastanawia się: „Kiedy powinnam wykonać pierwszą mammografię?” Czy należy to zrobić przed zalecanym 40 rokiem życia?
Treść Kiedy należy wykonać pierwszą mammografię? Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi i kto jest narażony na to ryzyko?
Prawda jest taka, że to zależy od okoliczności. Zalecenia dotyczące badań przesiewowych w kierunku raka piersi zmieniały się na przestrzeni lat, dlatego możesz czuć się zdezorientowana. WomanEL zaprasza do zapoznania się z opinią ekspertów.
Kiedy należy wykonać pierwszą mammografię?
„Towarzystwo Walki z Rakiem zaleca, aby kobiety zaczęły wykonywać mammografię w wieku 40 lat i omawiały ją ze swoimi lekarzami” – mówi dr Arif Kamal. Sam dr Kamal zaleca wykonanie mammografii w wieku 40 lat i co roku od tego czasu.
Zespół zadaniowy ds. usług zapobiegawczych USPSTF ma nieco inne zalecenia, ostatnio zaktualizowane w kwietniu 2024 r. Zalecają oni wykonywanie mammografii co dwa lata, zaczynając od 40. roku życia i kontynuując do 74. roku życia. W każdym razie, rozpoczęcie od 40. roku życia jest ogólnym zaleceniem.
„Obniżenie wieku wstępnego badania przesiewowego do 40 lat jest bardzo ważne. W końcu każdego roku u kobiet poniżej 50 roku życia diagnozuje się około 60 000 przypadków raka piersi” – powiedziała dr Stacey Smith-Foley.
A co ze wzrostem zachorowań na raka wśród osób młodych? Dr Kamal często słyszy to pytanie, ale uważa, że nie ma potrzeby rozpoczynania badań przesiewowych przed 40. rokiem życia, chyba że występują u Ciebie pewne czynniki ryzyka (więcej szczegółów później). „Nie widzimy jeszcze żadnych dowodów na to, że mammografia w wieku 30 lat przyniesie wiele korzyści populacji”.
Ale są pewne zastrzeżenia, mówi Kamal: „Ważne jest, aby zrozumieć, że wytyczne mają odzwierciedlać dużą populację ludzi. Ale niekoniecznie są wykorzystywane do podejmowania indywidualnych decyzji, zwłaszcza jeśli ludzie mają inne czynniki ryzyka, które są ważne”.
Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi i kto jest narażony na to ryzyko?
„Zalecenia te dotyczą osób o średnim ryzyku” – mówi dr Kamal. Średnie ryzyko zachorowania na raka piersi w ciągu całego życia u kobiet wynosi około 12–13 procent, czyli jedna na osiem kobiet.
„Jeśli jednak u kobiety ryzyko jest wyższe niż przeciętnie, należy wziąć pod uwagę wiele czynników, w tym wiek, w którym należy rozpocząć mammografię, oraz rodzaj badania mającego na celu wykrycie raka, w tym USG i MRI” – kontynuuje.
Co zatem wpływa na Twoje ryzyko? Oto kilka punktów, które warto rozważyć:
- Historia rodziny. Czy u kobiety występują przypadki raka piersi w rodzinie, szczególnie u krewnego pierwszego stopnia (np. matki, starszej siostry, ojca lub starszego brata)? Mammografię należy wykonywać co najmniej 10 lat przed wiekiem, w którym u któregoś z członków rodziny zdiagnozowano chorobę.
- Narażenie na promieniowanie. Załóżmy, że miałeś wiele tomografii komputerowych, ponieważ w dzieciństwie chorowałeś na serce lub płuca. Poinformuj o tym swojego lekarza, ponieważ może on chcieć wcześniej rozpocząć wykonywanie mammografii.
- Wiek rozpoczęcia miesiączki. Wcześniejszy okres może również oznaczać większe ryzyko. Uważa się, że jest to częściowo spowodowane wyższym poziomem ekspozycji na estrogen w ciągu całego życia.
- Ciąża. Posiadanie dzieci może chronić przed ryzykiem zachorowania na raka piersi. Kobiety, które nigdy nie były w ciąży, nie rodziły ani nie karmiły piersią, również mają ogólnie nieco wyższe ryzyko.
- Zespoły onkologiczne. Dr Kamal używa tego słowa, aby opisać historię rodzinną innych nowotworów, które uważa za czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi.
- Rasa/pochodzenie etniczne. U kobiet rasy białej rak piersi występuje częściej, natomiast u kobiet rasy czarnej prawdopodobieństwo śmierci z powodu raka piersi jest większe niż u kobiet jakiejkolwiek innej rasy lub grupy etnicznej, a także cierpią one na bardziej agresywne formy raka.
Wniosek
Mimo że nie ma lekarstwa na raka piersi, mammografia pozostaje najlepszą metodą wczesnego wykrywania i zapobiegania chorobie. Ale wiek nie jest jedynym czynnikiem decydującym o tym, czy warto wykonać mammografię. Największą rolę odgrywają czynniki ryzyka. Nigdy nie jest za wcześnie, żeby zacząć o tym rozmawiać.
W przypadku kobiet o podwyższonym ryzyku, zwłaszcza ze względu na historię rodzinną lub inne czynniki, lekarz może zalecić nie tylko wcześniejsze, ale i częstsze wykonywanie mammografii. Na przykład dwa razy w roku zamiast raz w roku.
Chcesz samodzielnie zbadać swoje piersi? Oto kilka wskazówek, jak zrobić to samemu w domu.