Republika Kazachstanu spadła na szóste miejsce pod względem wydobywania kryptowalut wśród krajów na świecie w Ocena firmy Enegix. Surowe regulacje doprowadziły do odpływu górników z Kazachstanu, a pozostali przedsiębiorcy zmagają się z poważnymi trudnościami, wysokimi podatkami od energii elektrycznej i surowymi przepisami.
Kto może wydobywać
Wydobywanie kryptowalut w Kazachstanie jest dozwolone wyłącznie dla rezydentów podatkowych Republiki Kazachstanu – przedsiębiorców indywidualnych i osób prawnych posiadających licencję wydaną przez władze lokalne na okres trzech lat.
W grudniu 2024 r. w Astanie działało około 58% licencjonowanych górników w kraju, w tym dziewięć centrów danych (DPC) i 17 właścicieli sprzętu górniczego. Tutaj mieści się Astana International Financial Centre, będące środowiskiem regulacyjnym dla lokalnych giełd kryptowalut.
W innych regionach sytuacja jest skromniejsza: w Ałmaty górników jest sześciu, w obwodzie pawłodarskim – pięciu. Licencje otrzymały również cztery organizacje z Aktobe, dwie z Żambyla i po jednej z obwodów karagandyjskiego, żetysuskiego i zachodniokazachstańskiego. Centra danych skoncentrowane są na północy i wschodzie Kazachstanu, na obszarach bogatych w energię. Terytoria południowe są ubogie w energię elektryczną, podczas gdy zachodnie regiony bogate w gaz korzystają z generatorów gazowych.
Opłacalność górnictwa w Kazachstanie
Firmy w Astanie stanowią dobry przykład lokalnej działalności górniczej. W pierwszej połowie 2024 roku AISolutions, BCD Company i KZ Systems podały, że wartość wydobycia kryptowalut wyniosła 18,6 miliardów tenge (około 37,5 miliona dolarów). Firmy te stanowią 6,7% całkowitej liczby licencjonowanych górników, natomiast pozostali lokalni gracze nie przedstawili sprawozdań finansowych.
Centra danych AISolutions, BCD Company i KZ Systems, spółki zależne międzynarodowej korporacji o amerykańskich korzeniach Genesis Digital Assets (GDA). Spółka ulokowała 15% swoich mocy produkcyjnych w Kazachstanie. GDA obsługuje 2,4% światowych obliczeń w sieci Bitcoin. Za pośrednictwem swoich spółek zależnych Genesis zarządza budową i eksploatacją centrów danych w Kazachstanie. Założycielami firmy są Amerykanie Marco Streng i Marco Kron (założyciele pierwszego na świecie regulowanego funduszu górniczego Logos Fund) oraz Kazachstanczycy Andrey Kim, Abdumalik Mirakhmedov i Rashit Makhat. W projekt zainwestowano ponad 100 miliardów tenge (około 195 milionów dolarów). Wśród akcjonariuszy znalazła się niesławna giełda FTX.
Holding AQ Group, zarejestrowany w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i posiadający biuro w Aktobe w Kazachstanie, wszedł na rynek górniczy z branży naftowej i gazowej w 2020 roku. Trzy centra danych holdingu o mocy 132 MW, zlokalizowane w Aktobe i Karagandzie, wyposażone są w koparki Avalon ASIC i zapewniają hashrate na poziomie 3270 Ph/s. Gospodarstwa korzystają z energii pochodzącej z własnych generatorów gazowo-tłokowych oraz elektrowni okręgowej Karaganda State District Power Plant.
Prezesami rady dyrektorów koncernu są przedsiębiorcy Islambek Salzhanov i Saidulla Kozhabaev (38. miejsce według Forbes KZ), którzy posiadają udziały w centrach danych holdingu: Techno Kar i Aktobe Smart Tech. Sembay i Amangeldy Salzhanov są właścicielami i zarządcami centrum danych West Smart Trading. Łączna kwota podatków zapłaconych przez trzy gospodarstwa rolne w latach 2018–2023 wyniosła około 3,3 miliarda tenge (6,6 miliona dolarów).
Holding poparł wprowadzenie jednolitego podatku od wydobycia, którego zapis został uwzględniony w ustawie „O aktywach cyfrowych” w Kazachstanie, i założył Stowarzyszenie Technologii Blockchain i Sztucznej Inteligencji Republiki Kazachstanu (KABTII).
W 2020 roku kazachska firma Enegix ukończyła budowę jednego z największych na świecie centrów danych o mocy 180 MW w pobliżu miasta Jekibastuz. Inwestycje w projekt wyniosły 24 mln USD. Ponad 35 000 koparek Antminer i Avalon znajduje się w ośmiu hangarach na terenie o powierzchni 15 hektarów. Wszystkie moce przerobowe są zajęte przez wydobywanie bitcoinów.
Cena hostingu wynosi 0,06 USD za kWh, nie wliczając podatku górniczego. Zasilanie zapewniają generatory gazowo-tłokowe i lokalny GRES-2.
Współzałożycielami projektu są dyrektor generalny Enegix Erbolsyn Sarsenov i przedsiębiorca Zhanat Aldebergenov. W siedzibie firmy zainstalowany jest sprzęt takich gigantów rynku kryptowalut, jak Genesis, Hearst i Canaan (30 MW). Pozostałe 20 MW jest dzierżawione przez inwestorów zagranicznych. Do 2025 roku Enegix planuje zwiększyć moc do 500 MW.
Akredytowane baseny
W 2022 roku Enegix uruchomił pulę wydobywczą BTCpool, która obsługuje monety BTC (726 Eh/s), LTC (1 Tx/s), BCH (0) i ping 20 ms. n, prowizja 0,7%.
Inny duży pool, F2Pool Kazakhstan, znajduje się w Astanie, pracuje z BTC – 704 Eh/s, dochód dzienny 0,06 USD, prowizja 0,7%, wypłata od 0,005 BTC dziennie.
Oba baseny są oficjalnie akredytowane. Górnicy w Kazachstanie są zobowiązani do współpracy wyłącznie z tymi pulami, które mają oficjalne potwierdzenie spełniania przez działalność gospodarczą obowiązujących wymogów i standardów. Za pośrednictwem tych puli Państwowy Komitet Dochodowy Ministerstwa Finansów Republiki Kazachstanu kontroluje zyski górników w celu ich opodatkowania.
Ewolucja regulacji górniczych
Regulacje
Górnictwo w Republice Kazachstanu należy do realnego sektora gospodarki i jest regulowane przez Ministerstwo Rozwoju Cyfrowego , Innowacji i Przemysłu Lotniczego i Kosmicznego (MDDIA), ustawy „O zasobach cyfrowych” i „O informatyzacji”.
Regulacje dotyczące górnictwa kryptowalut w Kazachstanie weszły w życie w 2020 r. wraz z przyjęciem ustawy zasadniczej, która zalegalizowała wydobywanie kryptowalut w celu przyciągnięcia zagranicznych inwestycji.
Migracja górników z Chin
Około 13 licencjonowanych spółek jest częściowo lub w całości własnością rezydentów podatkowych Kazachstanu o chińskich imionach i nazwiskach, co przypomina rolę Chińscy górnicy na lokalnym rynku rozwojowym.
„Kraj ten przyciągnął chińskich górników ze względu na bliskość geograficzną, niższe taryfy energetyczne niż w USA i Kanadzie oraz klimat, który pozwala obniżyć koszty chłodzenia sprzętu nawet o 30%” – powiedział Olzhas Amirov, dyrektor ds. rozwoju biznesu w firmie górniczej Enegix, w wywiadzie dla Bits .głoska bezdźwięczna.
W 2021 roku, po wprowadzeniu zakazu wydobycia w Chinach, rozpoczęła się agresywna relokacja górników do Kazachstanu. Chińskie firmy BitMining i Canaan przetransportowały odpowiednio prawie osiem tysięcy i ponad dwa tysiące urządzeń górniczych (32 000 Tx/c), podczas gdy singapurska firma Bitfufu dostarczyła 80 tysięcy urządzeń. Łącznie chińscy górnicy zbudowali ponad 90 tysięcy instalacji.
Spowodowało to wzrost zużycia energii w Kazachstanie w 2021 r. o 8%, zamiast tradycyjnego wzrostu na poziomie 1–2% obserwowanego w latach ubiegłych.
Migracja do Kazachstanu doprowadziła do wzrostu nielegalnego wydobywania kryptowalut. „Były przypadki, że niektóre przedsiębiorstwa całkowicie zamknięto, aby pomieścić gospodarstwa rolne” – wspomina Olzhas Amirov, dyrektor naczelny spółki górniczej Enegix.
Z powodu braku skutecznych narzędzi do identyfikacji nielegalnych imigrantów i rozwiązywania problemów z niedoborami energii państwo zadało cios całej branży: fala przerw w dostawie prądu w centrach danych, konfiskat sprzętu i grzywien przetoczyła się przez Kazachstan w 2021 r.
W 2022 roku migracja była kontynuowana. Firmy z Chin, USA, Rosji i innych krajów sprowadziły do Kazachstanu około 160 tysięcy górników, powiedział Olżas Amirow.
W tym roku wprowadzono system kwot zużycia energii i podatek górniczy (opłata za zużytą energię elektryczną).
Obecnie podatek ten wynosi 2 tenge za kilowat (0,4 centa) w przypadku scentralizowanego dostarczania energii i 1 tenge (0,2 centa) w przypadku autonomicznych lub odnawialnych źródeł energii (OZE). Jak zauważa przewodniczący KABTII, Dauren Karashev, taka praktyka nie jest stosowana w żadnym innym kraju na świecie.
Struktura zużycia energii przez górników
Zasilanie centralne
Zgodnie z obowiązującymi przepisami górnicy może kupować energię elektryczną wyłącznie za pośrednictwem państwowego monopolisty, Kazachstańskiego Operatora Rynku Energii Elektrycznej i Mocy (KOREM), i to tylko wtedy, gdy w sieci energetycznej występuje nadwyżka energii.
„Górnicy kupują energię na aukcji, zaczynając od 15,9 tenge za kW (0,03 USD), a jeśli wystąpi niedobór, mogą kupować energię elektryczną w innych krajach” – wyjaśnił szef KABTII.
Cytat
Górnicy w Kazachstanie zazwyczaj kupują brakującą energię elektryczną z Rosji za pośrednictwem jednolitego systemu nabywcy – Centrum Rozliczeń i Finansowania Wsparcia Odnawialnych Źródeł Energii Kazachstanu. Ministerstwo Energetyki Republiki Kazachstanu podpisało umowę z rosyjską firmą Inter RAO w sprawie dostaw energii elektrycznej z rosyjskiego systemu energetycznego. Aby pokryć deficyt, górnicy składają wnioski do Centrum Rozliczeniowo-Finansowego, które kupuje energię z dużych elektrowni na terenie Federacji Rosyjskiej i odsprzedaje ją wnioskodawcom.
Własne źródło zasilania
Centra danych w Kazachstanie, zlokalizowane w pobliżu złóż gazu, często pobierają energię elektryczną z własnych generatorów gazowo-tłokowych.
W zeszłym roku górnicy, zaliczani do dużych odbiorców, musieli zmierzyć się z podwojeniem cen gazu dla autonomicznych źródeł energii zasilanych z pobliskich złóż. Od 2023 r. koszt gazu będzie równy cenie eksportowej wynoszącej 110 USD (pomniejszonej o koszty transportu i cła eksportowe), a jego wzrost będzie następował stopniowo w ciągu pięciu lat.
„Dynamika wzrostu cen jest nieprzewidywalna i zależy od rezerw gazu w Kazachstanie. „Obecne koszty sprawiają, że wydobycie staje się znacznie trudniejsze, szczególnie przy stosowaniu generatorów gazowych” – mówi Dauren Karashev, przewodniczący KABTII.
Nie znaleziono produktów spełniających podane kryteria.Energia odnawialna
Wykorzystanie energii odnawialnej (OZE) w wydobywaniu kryptowalut pozostaje na niskim poziomie. W 2023 roku udział odnawialnych źródeł energii wyniósł zaledwie 5,92% całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju.
Centra danych utraciły możliwość korzystania z energii elektrycznej pochodzącej z niektórych prywatnych elektrowni wykorzystujących energię odnawialną, ponieważ KOREM zaczął kupować energię elektryczną wyłącznie od firm, które podpisały długoterminowe umowy i wybudowały elektrownie za pośrednictwem aukcji operatora. Karaszewa i przedstawiciele małych elektrowni wodnych zaproponowali ustawę o bezpośrednich dostawach energii dla górników, która została przyjęta i weszła w życie.
„Jednakże wdrożenie tej korzystnej dla obu stron współpracy jest utrudnione ze względu na wysokie koszty przesyłu energii elektrycznej” – powiedział Karaszew.
Podatki górnicze w Kazachstanie
W 2022 r. rezydencja podatkowa w Republice Kazachstanu stała się obowiązkowa dla legalnych górników. Właściciele centrów danych płacą 12% VAT od przychodów za hosting dla górników. Jednakże VAT nie ma zastosowania do dochodów właścicieli farm wydobywczych kryptowalut. Zarówno oni, jak i górnicy płacą 20% podatku dochodowego od osób prawnych (różnica między wynagrodzeniem górników a kosztem wydobycia).
W 2023 roku wprowadzono obowiązkowe licencjonowanie wydobywania kryptowalut. Od 2024 roku obowiązują wymagania kwalifikacyjne niezbędne do uzyskania licencji.
Trudności w procesie wydawania licencji na wydobywanie kryptowalut: wymóg udowodnienia, że centrum danych znajduje się poza infrastrukturą miejską, konieczność potwierdzenia pochodzenia sprzętu oraz zbieg przejściowego okresu wydawania licencji ze spadkiem wydobycia kryptowalut. Wszystko to spowodowało, że w 2024 r. liczba zarejestrowanych górników zmniejszyła się z 258 do 45, posiadających dwa rodzaje licencji.
Pierwszy typ wydawany jest właścicielom centrów danych, którzy mają limity zużycia energii elektrycznej. Licencje takie otrzymało 17 firm.
Drugi typ przeznaczony jest dla właścicieli gospodarstw rolnych (osób prawnych i przedsiębiorców indywidualnych) wynajmujących powierzchnię w centrach danych. Licencje te otrzymało 28 górników.
Procedura licencyjna
Rejestracja praw jazdy typu I i II odbywa się online na państwowym portalu egov.kz. Wnioskodawca przesyła dokumenty potwierdzające kwalifikacje: wpis do rejestru cyfrowego wydobycia, pracę w akredytowanym poolu oraz umieszczenie sprzętu w centrum danych. Właściciele centrów danych są zobowiązani do potwierdzenia prawa własności do centrum, jego lokalizacji poza obszarami mieszkalnymi oraz dostępności infrastruktury energetycznej.
Centrum danych musi być specjalnie zaprojektowane do cyfrowego wydobycia danych, wyjaśnił szef KABTII Dauren Karashev. „Zwykłe centrum danych nie wystarczy i nie będzie możliwe połączenie wydobycia z tradycyjnym centrum danych” – podkreślił.
Koszty i warunki
Proces licencjonowania trwa do 15 dni. Stawka cła za pozwolenie typu I w 2025 r. wynosiła 786 400 tenge (16 000 USD), a za pozwolenie typu II – 19 600 tenge (40 USD).
Organ regulacyjny może cofnąć licencję w przypadku podania fałszywych informacji o prowadzonej działalności, naruszenia prawa lub zignorowania instrukcji Międzynarodowego Centrum Technologii Informacyjnych i Polityki Rolnej. Cyfrowe wydobywanie kryptowalut powinno być jedyną działalnością organizacji.
Wymagania dotyczące sprzedaży kryptowaluty
Uczestnicy rynku są zobowiązani do sprzedaży 75% wydobytych aktywów cyfrowych za pośrednictwem giełd rezydentów Międzynarodowego Centrum Finansowego w Astanie od stycznia 1, 2025 (AIFC).
Górnicy sprzedają wyłącznie aktywa kryptowalutowe, więc nie płacą żadnych opłat za przechowywanie aktywów na platformie. Przed dokonaniem transakcji przeprowadzana jest kontrola czystości monet poprzez testowy przelew minimalnej ilości monet na giełdę.
Wprowadzenie regulacji dotyczących sprzedaży aktywów stworzyło prawny casus belli, który może być interpretowany w sądzie na niekorzyść górnika, ostrzegł Karaszew. „Ustawa stanowi, że obieg kryptowalut poza AIFC jest zabroniony, a ta sama regulacja pozwala górnikom sprzedawać 25% wydobytych przez siebie aktywów za pośrednictwem zagranicznych platform” – wyjaśnił szef stowarzyszenia.
„Zasada ta reguluje działania lokalnych inwestorów kryptowalutowych w piaskownicy AIFC. Górnicy nie są inwestorami i podlegają jurysdykcji Międzynarodowego Centrum Ochrony Własności Przemysłowej i Środowiska (ICIPAP) i mogą sprzedać 25% swoich aktywów na giełdach walutowych” – powiedział Olżas Amirow.
Główne trudności dla górników
Obowiązkowa sprzedaż większości aktywów na platformach AIFC komplikuje pracę:
spółki publiczne, które przechowują aktywa u depozytariuszy i pozycjonują się jako producenci „nowych kryptowalut”;
górnicy, którzy pozyskują pieniądze z funduszy inwestycyjnych i są zmuszeni do dystrybucji wykopanych bitcoinów pomiędzy inwestorów;
przedsiębiorstwa wykorzystujące kryptoaktywa jako zabezpieczenie, gdzie czystość cyfrowych aktywów finansowych wpływa na warunki kredytowe.
W efekcie nie sprzedają oni nowo wydobytej kryptowaluty na giełdach AIFC, lecz sprzedają ją zgodnie ze swoim modelem ekonomicznym. Pokrywają one głównie bieżące wydatki ze starych aktywów otrzymanych od inwestorów. Przepisy Republiki Kazachstanu nie przewidują żadnych sankcji za niedopełnienie „obowiązkowych 75%”.
Dyrektor ds. rozwoju w Enegix sugeruje, że zniesienie obowiązkowej sprzedaży akcji kryptowalut na giełdach AIFC „przyciągnie dużych inwestorów ze Stanów Zjednoczonych, Europy, Singapuru i Bliskiego Wschodu”.
Istotną przeszkodą w rozwoju górnictwa w Kazachstanie jest zniesienie od 2023 roku odliczeń VAT od importu sprzętu. Przepisy te zmuszają wielu górników do dalszego korzystania ze starego sprzętu, co sprawia, że po halvingu stają się oni niekonkurencyjni.
Brak jasnych regulacji i mechanizmów finansowania oddziałów zagranicznych firm otwieranych w Kazachstanie, niedobory energii elektrycznej, trudności polityczne i „szara górnictwo” obniżają atrakcyjność inwestycyjną lokalnego rynku.
W rezultacie udział Kazachstanu w globalnym hashrate spadł z 18% w 2021 r. do 1,2% w 2024 r. Analitycy z Enegix prognozują jednak optymistycznie, że w przyszłym roku wskaźnik ten powróci do 5%.
„Wprowadzenie ukierunkowanych świadczeń pod ścisłą kontrolą może stymulować rozwój przemysłu wydobywczego bez tłumienia jego potencjału ekonomicznego” – wyjaśnił przewodniczący KABTII.
Ile można zarobić na indywidualnym górnictwie w Kazachstanie
Dyrektor ds. rozwoju biznesu w Enegix, Olzhas Amirov, uważa, że obecny czas jest sprzyjający wejściu na rynek górniczy. Sprzyjają temu rozwój BTC, perspektywy odwilży na światowym rynku kryptowalut, korzystne przepisy podatkowe, niskie taryfy za energię elektryczną w porównaniu z wieloma krajami, dostęp do odnawialnych źródeł energii, uproszczona kontrola celna i niskie ceny chińskiego sprzętu.
„Możesz zgromadzić farmę 10 urządzeń i w ten sposób zdywersyfikować swoje dochody, albo, mając kilka urządzeń, dołączyć do spółki z tymi samymi pasjonatami, aby uprościć procedury administracyjne” – wyjaśnił Amirov niuanse górnictwa prywatnego.
Na przykład,Inżynier IT w Kazachstanie ze średnią pensją 670 000 tenge (1300 USD) może złożyć farmę z 10 używanych urządzeń Antminer S19 Pro wartych 4560 USD w ciągu dziesięciu miesięcy. Każde urządzenie kosztuje 236 000 tenge (456 USD), co daje łączną wydajność 29,5 kW/h i hashrate 1000 TH/s.
Legalizacja działalności nie wymaga dużych nakładów finansowych: założenie indywidualnego przedsiębiorcy jest bezpłatne, licencja górnicza kosztuje 19 600 tenge (40 dolarów). Sprzęt można umieścić w centrum danych w cenie 0,05 USD za kWh. Aby zwiększyć efektywność wydobycia, należy zarejestrować się w puli z prowizją w wysokości 0,7%. Należy uwzględnić podatek: 20% CIT.
Podsumujmy dane w tabeli
Artykuł
Wskaźnik
Wynagrodzenie
1$ 300
Zagospodaruj 10 jednostek. o. Antminer S19 Pro
4560 USD
Hashrate
< td >
1000 transmisji/sek.
Moc
2950 W/h.
Licencja
40 USD
< tr>
CIT
20%
Prowizja od basenu
0,7%
Cena hostingu
< p > 0,05 dolara za kWh. (bez podatku 2 tenge) Kryptowaluta BTC
97 600 USD (w czas pisania artykułu)
Na podstawie tych warunków obliczymy potencjalny zysk z wydobycia BTC za pomocą kalkulatora wydobywczego.
Obliczenia wskazują na potencjalny roczny zysk w wysokości 10 974 USD przy zwrocie z inwestycji (ROI) wynoszącym 240,67%. Inwestycja zwraca się w całości już w pierwszym roku, a całkowity zwrot z inwestycji wynosi ponad 140%.
Po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (20%) = 8779 USD.
Obliczmy podatek górniczy na podstawie zużytej energii:
moc farmy: 29 500 W = 2,95 kW;
roczne zużycie: 2,95 kW × 24 godziny × 365 dni = 25 842 kW;
podatek: 25 842 kW × 0,004 USD = 101 USD.
Zysk netto: 8779 – 101 = 8678 dolarów rocznie z farmy składającej się z 10 górników.
Jak Kazachstan postrzega zakaz swobodnego obrotu kryptowalutami w Rosji
Regulacja wydobycia kryptowalut w Rosji nie budzi dużego zainteresowania wśród kazachskich górników. Główną przeszkodą w imporcie sprzętu do Rosji z Kazachstanu jest podatek VAT na urządzenia – mówi prezes KABTII Dauren Karashev.
„Do 2022 roku urządzenia górnicze importowane do Republiki Kazachstanu podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT podlegającym zaliczeniu. Teraz kazachscy górnicy będą zmuszeni płacić podatek VAT przy eksporcie sprzętu do Federacji Rosyjskiej. Od 2023 roku przy imporcie sprzętu do Republiki Kazachstanu nie będzie naliczany podatek VAT. Zapobiega to także migracji górników z Rosji do Kazachstanu” – wyjaśnił ekspert.
Dyrektor ds. Rozwoju Enegix umożliwia emigrację górników do Republiki Kazachstanu z regionów Federacji Rosyjskiej, gdzie władze wprowadzą zakaz wydobywania kryptowalut. „Jak pokazuje praktyka Kazachstanu, przerwa w dostawie prądu od listopada 2025 r. do marca może potrwać dłużej. W Bullrun takie przestoje są bardzo nieopłacalne” – zauważył Olzhas Amirov.
Jak działa rynek wymiany kryptowalut w Kazachstanie: najbardziej szczegółowy przegląd
Источник: bits.media
