Biznes nieznacznie poprawił swoje szacunki swojej działalności w ciągu najbliższych 12 miesięcy, podtrzymał pozytywne prognozy dotyczące przyciągania inwestycji, oczekując jednocześnie umiarkowanego wzrostu inflacji i kursu walutowego. Świadczą o tym wyniki ankiety przeprowadzonej wśród kadry kierowniczej przedsiębiorstw, podaje służba prasowa NBU.
► Przeczytaj kanał telegramowy Ministerstwa Finansów: główne wiadomości finansowe
Indeks oczekiwań biznesowych przedsiębiorstw (BIE) wyniósł 100,6% wobec 99,5% w II kwartale 2024 roku.
Uczestnicy badania poprawili pozytywne oceny całkowitego wolumenu sprzedaży produktów, kosztów inwestycji w sprzęt i zapasy, a także złagodzili negatywne oceny kosztów inwestycji w prace budowlane.
Jednocześnie respondenci pogorszyli swoje oceny przyszłej sytuacji finansowo-ekonomicznej przedsiębiorstw oraz liczby pracowników. Akty wojskowe i ich skutki pozostają, pomimo pewnego osłabienia, dominującym czynnikiem wpływającym na zdolność przedsiębiorstw do zwiększania wolumenów produkcji.
Wpływ czynników takich jak zmiany podatków, kurs hrywny do walut obcych , a także koszty produkcji znacznie wzrosły.
Oczekiwania biznesowe w oparciu o sytuację makroekonomiczną
Biznes wznowił pozytywne oceny wolumenu produkcji towarów i usług w ciągu najbliższych 12 miesięcy: saldo odpowiedzi wyniosło 3,7% (w II kwartale 2024 r. – „minus” 0,3%).
Energia, zaopatrzenie w wodę i przedsiębiorstwa rolne spodziewany wzrost , przemysł przetwórczy, transport i łączność; respondenci z dziesięciu regionów; duże i średnie przedsiębiorstwa; przedsiębiorstwa prowadzące działalność eksportową, eksportowo-importową oraz nieprowadzące działalności eksportowo-importowej
Pogorszenie oczekiwań inflacyjnych nastąpiło po raz pierwszy od ośmiu kwartałów: w III kwartale 2024 r. oczekiwana roczna inflacja w ciągu najbliższych 12 miesięcy wyniosła 9,7% wobec 9,0% w poprzednim kwartale. Odsetek respondentów, którzy oczekiwali, że inflacja nie będzie wyższa niż 10,0%, spadł w ciągu kwartału z 62,8% do 54,4%.
Działania wojskowe pozostają dla 81,1% respondentów najważniejszym czynnikiem proinflacyjnym. Znacząco wzrósł wpływ czynnika kursowego – o 7,1 pkt. proc. do 75,4%, a także koszty produkcji – o 4,9 pkt. proc. do 68,5%. Najbardziej wzrósł wpływ czynnika podatkowego – 2,5-krotnie do 37,9%.
Po raz kolejny nasiliły się oczekiwania na dewaluację waluty krajowej: średni kurs, jakiego oczekują respondenci za 12 miesięcy to 43,72 UAH/$ (w poprzednim kwartale – 41,61 UAH/$).
Odsetek respondentów , którzy przewidują, że kurs hrywny w ciągu najbliższych 12 miesięcy będzie oscylował w przedziale 42,1 – 44 UAH/$, wynosi 44,1%.
Stan obecny i oczekiwania przedsiębiorstw co do własnego rozwoju
Pogorszyły się oceny bieżącej sytuacji finansowo-ekonomicznej przedsiębiorstw: saldo odpowiedzi wyniosło „minus” 6% wobec „minus” 4,3% w I kwartale.
Respondenci nieznacznie pogorszyli swoje oczekiwania dotyczące sytuacji finansowej i gospodarczej rozwój gospodarczy własnych przedsiębiorstw w ciągu najbliższych 12 miesięcy: bilans odpowiedzi – „minus” 0,9% (w drugim kwartale – „minus” 0,2%).
Pogorszenie ocen nastąpiło wśród przedsiębiorstw górnictwa przemysł, energetyka i wodociągi, budownictwo, transport i łączność oraz inne rodzaje działalności.
Jednocześnie respondenci z handlu, rolnictwa i przemysłu przetwórczego mieli optymistyczne oczekiwania.
Uczestnicy badania w dalszym ciągu spodziewali się wzrostu sprzedaży produktów, w tym na rynku zagranicznym: salda odpowiedzi wyniosły 10,5% i 11,2 proc. (w drugim kwartale odpowiednio 8,7% i 11,0%).
Wzrostu całkowitego wolumenu sprzedaży produktów oczekiwali respondenci zdecydowanej większości rodzajów działalności gospodarczej, z wyjątkiem przedsiębiorstw branży wydobywczej, przede wszystkim rolnictwa, transportu i komunikacji oraz przemysłu przetwórczego (saldo odpowiedzi 17,9 odpowiednio 15,7% i 14,5%).
Wzrostu wolumenu sprzedaży produktów na rynku zagranicznym spodziewają się także respondenci większości rodzajów działalności gospodarczej, przede wszystkim rolnictwa, transportu i łączności.
Respondenci wzmocnili swoje pozytywne oceny zmian w poziomie nakładów inwestycyjnych na maszyny, urządzenia i zapasy: saldo odpowiedzi wyniosło 7,5% (w II kwartale – 5,4%). Jednocześnie osłabiły się negatywne oceny nakładów inwestycyjnych na roboty budowlane: saldo odpowiedzi wyniosło „minus” 3,2% (w drugim kwartale – „minus” 5,5%).
Przedsiębiorstwa przyciągające inwestycje zagraniczne kontynuują spodziewać się wzrostu ich wolumenów w ciągu najbliższych 12 miesięcy: saldo odpowiedzi – 15,6% (w drugim kwartale – 19,4%). Wysokie oczekiwania miały przedsiębiorstwa z branży budowlanej, energetyczno-wodnej i wydobywczej. Jednocześnie przedsiębiorstwa handlowe spodziewają się spadku wolumenu inwestycji zagranicznych w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Udział respondentów, którzy planują pozyskać inwestycje zagraniczne w ciągu najbliższych 12 miesięcy, wyniósł 18,8% wobec 21,9% we wstępnym badaniu.
Uczestnicy badania utrzymywali niskie oczekiwania co do liczby pracowników w swoich przedsiębiorstwach w ciągu najbliższych 12 miesięcy: saldo odpowiedzi wyniosło „minus” 10,9% (w drugim kwartale – „minus” 10,7%). Negatywne prognozy przedstawili respondenci wszystkich rodzajów działalności gospodarczej. Najbardziej pesymistyczni w swoich ocenach byli respondenci z branż przemysłowych i wydobywczej.
Respondenci spodziewali się niższej dynamiki przyszłych kosztów wynagrodzeń jednego pracownika: saldo odpowiedzi wyniosło 52,9% wobec 54,8% w drugiej kwartale.
Na tle spadku zapotrzebowania na pożyczone środki w najbliższym czasie (do 30,4% respondentów w III kwartale wobec 37,7% w II kwartale) udział respondentów planujących zaciągnięcie kredytów bankowych spadło do 34,8% (w drugim kwartale – 36,4%).
Przedsiębiorstwa planujące pozyskać kredyt tradycyjnie preferują kredyty w walucie krajowej – 81,9% (w drugim kwartale – 81,6%).
Istotną przeszkodą w pozyskiwaniu nowych kredytów pozostają wysokie stopy – 45,5% wskazań. Udział respondentów, którzy zauważyli obecność innych źródeł finansowania był znaczny – 40,0% (w poprzednim badaniu – 41,1%), jednocześnie wzrósł wpływ wahań kursu walutowego – o 4,4 p.p. do 32,8% i nadmiernych wymagań dla zabezpieczeń – o 3,4 p.p. do 19,7%. Zdaniem respondentów, warunki dostępu do kredytów bankowych są w ostatnim czasie trudne.
Odsetek firm planujących pozyskać środki za granicą wzrósł do 8,2% z 7,7% w drugim kwartale.
Ankieta
Badanie kwartalne przeprowadzono w dniach 31 lipca – 28 sierpnia 2024 r. W badaniu wzięło udział 655 przedsiębiorstw z 21 obwodów kraju (z wyłączeniem czasowo okupowanego terytorium Autonomicznej Republiki Krymu oraz obwodów donieckiego, ługańskiego i chersońskiego).
Wśród ankietowanych przedsiębiorstw 21,1 % to przedsiębiorstwa handlu hurtowego i detalicznego, 19,1% – przemysł przetwórczy, 14,5% – rolnictwo, 13,6% – transport i łączność, 6,6% – przemysł wydobywczy, 4,7% – energetyka i wodociągi, 3,1% – budownictwo, 17,4% – inne; 30,2% respondentów to duże przedsiębiorstwa, 35,1% to średnie, 34,7% to małe.
„Wyniki badania odzwierciedlają jedynie opinię respondentów – menadżerów firm, a nie szacunki Narodowego Banku Polskiego Ukrainy” – zauważył regulator.