Jakub Ignaczak

Nacjonalizm rosyjski zazwyczaj łączy się z imperializmem i prawosławiem. Szczególnie silny współcześnie jest nurt eurazjatycki. Jest oczywiste, że tak rozumiany nacjonalizm budzi w Polakach zdecydowany sprzeciw. Nacjonalizm prawosławny nie posiada charakteru etnicznego. Liczy się tylko uznanie prawosławia za wiodącą religię i oddanie dla sprawy Rosji-Eurazji.

Konrad Rękas

Kiedy urodziłem się 40 lat temu – czynnik nacjonalistyczny wydawał się tracić na znaczeniu w obliczu geopolitycznej rywalizacji dwóch bloków w wymiarze praktycznym i coraz silniejszego kładzenia nacisku na problematykę praw człowieka w sferze propagandowo-ideologicznej. Dziś moja 9-letnia córeczka żyje w świecie, który w formie, jaką znamy może skończyć się właśnie w wyniku eskalacji konfliktów prowokowanych i podtrzymywanych właśnie na gruncie agresywnego nacjonalizmu, w polskim dyskursie naukowym utożsamianego po prostu z szowinizmem. Rozważając zagrożenia dla bezpieczeństwa i ładu międzynarodowego związane z tym zjawiskiem – musimy przede wszystkim dojść tak jego genezy, jak i celów, dla których jest używane.

Wasilij Gribowskij

Termin „polityka historyczna” powstał w latach 80. ubiegłego stulecia, w doświadczonych nazizmem Niemczech, by po rozpadzie bloku socjalistycznego rozprzestrzenić się na państwa Europy Wschodniej. Wszystkie jej aspekty najbardziej jaskrawo ujawniły się na przykładzie Polski. W tym okresie, pod pojęciem polityki historycznej rozumiano ogół czynności i sposobów, za pomocą których elity polityczne dążyły do utrwalenia w świadomości społeczeństwa określonych poglądów na historię państwa. Dziś rozumienie tego terminu jest nieco szersze i stosowane również w odniesieniu do działalności partii politycznych.

Władysław Gulewicz

Litewscy nacjonaliści jednoczą się przeciwko polskiej mniejszości narodowej, liczącej ponad 200 tys. ludzi. Radykalne partie Młoda Litwa i Sojusz Narodowy podpisały deklarację o współpracy, ukierunkowanej przede wszystkim na zmaganie się z Polakami na Litwie. Przedstawiciele sojuszniczych ugrupowań nie ukrywają planów zbudowania „Litwy dla Litwinów”.

Ronald Lasecki

W ostatnich latach obserwować możemy interesujące ożywienie intelektualnego życia europejskiej prawicy związane z częstszym niż dawniej dialogiem intelektualnym z Rosją. Podmiotami ze strony europejskiej nie są w nim już wyłącznie przedstawiciele prawicy rewolucyjnej i tradycjonaliści integralni, ale bliższe głównemu nurtowi politycznemu i bardziej wpływowe środowiska, często mającej reprezentację w ciałach ustawodawczych „skrajnej prawicy”.

  Władimir Linderman

Kiedy przywódcy „starej” Europy usiłują jakoś rozwiązać problem ukraiński, przywódcy Polski i krajów nadbałtyckich rozdmuchują wojenną psychozę, potęgując i uwiaryganiając blef ukraińskiej propagandy i agitacji. Służyć temu ma zbliżający się szczyt NATO...

  Leonid Sawin

Wydarzenia na południowym wschodzie Ukrainy ilustrują jedno niezwykle istotne zjawisko. Stanowią one nie tylko wskaźnik przebiegu geopolitycznego frontu pomiędzy Zachodem a obozem ładu wielobiegunowego, nie tylko zmierzch ukraińskiej państwowości, odgrywającej ostatnio rolę satelity i klienta Waszyngtonu i Brukseli; nie tylko mówią o wzroście politycznej świadomości obywateli (a raczej mieszkańców miast, którzy bronią swych praw i wolności z bronią w ręku, a nie poddanych, w rozumieniu weberowskim, słabego państwa, które nie jest w stanie obronić ich przed agresją przeciwników politycznych i realizować podstawowe funkcje w sferze polityki społecznej); ale pokazują one też oblicze nowego nacjonalizmu, o odmiennych niż dotychczasowe cechach i ostatecznych celach.

  Aleksandra Głodek

Recenzja: Alicja Curanović, Czynnik religijny w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, 332 ss.

  Władimir Wasilkow

Białoruś, znajdując się na rozdrożu procesów geopolitycznych, spotyka się z coraz bardziej nieubłaganą potrzebą wyboru ideologii narodowej, bez której, w burzliwym świecie globalizacji, nie da się zachować własnej identyfikacji, tzn. wizerunku i przyszłości narodu. Wynalezienie roweru od nowa w danej sytuacji, oczywiście byłoby nie tylko kwestią naiwną, ale też niemądrą. Niemniej jednak, studiując wytworzone przez światową historię warianty paradygmatów społeczno-ideologicznych, należy zastanowić się, ku któremu z nich powinni skłonić się Białorusini…

geopolityka  Robert D. Kaplan

Jeśli ktoś mówi, że jest Amerykaninem, to jest to raczej stwierdzenie bardzo konkretne. Czyż nie kojarzy się z konkretnym krajobrazem, doświadczeniem historycznym, uwarunkowaniami kulturowymi i systemem wartości?