Łukasz Szoszkiewicz

Popularny ekspert od geopolityki mec. Jacek Bartosiak kreśląc rozkład sił na mapie świata w początkach XXI wieku podkreśla znaczenie Nowego Jedwabnego Szlaku, który ma pomóc Chinom w detronizacji USA z pozycji światowego hegemona. To jednak tylko jeden z elementów układanki geopolityki Chin, nad którym głowią się teraz stratedzy w Pekinie. Prawdziwym bólem głowy jest reforma gospodarki i społeczeństwa, które zaczyna się budzić i coraz odważniej domagać zmian. Przed takimi wyzwaniami stanął w 2012 roku wybrany na przywódcę państwa Xi Jinping, który podjął wyzwanie – u początku swoich rządów ogłosił nastanie czasów chińskiego snu rychły renesansu chińskiego narodu. Międzynarodowi komentatorzy już teraz uznają obecnego prezydenta Chińskiej Republiki Ludowej za przywódcę, który zapisze się w historii obok Mao Zedonga i Deng Xiaopinga – pytanie tylko, czy zapisze się jako reformator, czy jako ten, który pogrzebał Chiny?

Federico G. Barbuto

5 pytań i 5 odpowiedzi – Podczas ostatnich miesięcy chińskie rynki finansowe odnotowały poważne straty. Tylko w ciągu jednego dnia, 26 lipca, indeks giełdy Szanghaju (Shanghai Composite Index) spadł o 9%. Spadek ten był jedną z wielu korekt, które wstrząsnęły chińską giełdą w ostatnich dwóch miesiącach. Co stoi u źródła takiej sytuacji?

Stanisław Niewiński

Lata 2011–2014 przejdą zapewne do annałów historii politycznej Azji Wschodniej, jako okres gwałtownego pogarszania się stosunków chińsko-japońskich. Spór o Wyspy Senkaku/Diaoyu obfituje w liczne incydenty graniczne w postaci m.in. znacznej aktywności chińskiej floty w pobliżu japońskich granic morskich, bądź ogłoszenia przez Pekin Strefy Identyfikacji Powietrznej, naruszającej przestrzeń powietrzną Japonii. Japonia zmieniła interpretację swojej konstytucji odnośnie kwestii obronnych oraz rozwija swoje siły zbrojne. Powyższe wydarzenia przydają argumentów wszystkim tym, którzy w rywalizacji Chin z najważniejszym aliantem USA na Dalekim Wschodzie dopatrują się powtórki sytuacji europejskiej z przede dnia lata 1914 r.

  Elżbieta Daszkowska

Bezpośrednim rezultatem reform zapoczątkowanych w Chinach w 1978 r. było otwarcie gospodarki Państwa Środka na świat i niebywały jej rozwój, który średniorocznie wynosił nawet 10 proc. Taki sukces gospodarczy jest precedensem na skalę globalną, jako że żadnemu innemu państwu nie udało się przeprowadzić tak skutecznej transformacji gospodarczej. W jej efekcie Chiny w ciągu 30 lat przekształciły się z biednego kraju rolniczego w drugą potęgę ekonomiczną na kuli ziemskiej. Szybkie zmiany ekonomiczne wpłynęły jednak niekorzystnie na strukturę demograficzną i społeczną kraju, co w efekcie zagraża perspektywom dalszego rozwoju gospodarczego.

Piotr Rotter

Chiny, drugą pod względem PKB gospodarkę świata, nie łączą z Polską szczególnie mocne relacja biznesowe. Nasze firmy rocznie eksportują do Państwa Środka towary o wartości około 2 mld dol., a importują – za około 12 mld dol. Te wartości zbliżone są do polskiej wymiany gospodarczej z Czechami. Co nas dzieli, oprócz różnic kulturowych i niemal 7 tysięcy kilometrów odległości?

  Tomasz Skowronek

Najpierw Mundial, a potem wybory prezydenckie. To będzie gorący rok dla Brazylijczyków. Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej niespodziewanie zostały poprzedzone masowymi strajkami w wielu brazylijskich miastach przeciw złemu wydawaniu pieniędzy. Piłkarskie święto znajduje się  w cieniu skandali korupcyjnych, pacyfikacji faveli i panoszeniu się przedstawicieli FIFA. Natomiast wybory prezydenckie odbędą się w tle ostatniej afery podsłuchowej i niszczenia tropikalnych lasów w Amazonii.

  Stanisaw Niewiński

Recenzja: Richard McGregor, Partia. Sekretny świat komunistycznych władców Chin, przekład Marek Król, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013, 336 ss.

geopolityka  prof. dr hab. Adam Gwiazda

Coraz większe zainteresowanie nie tylko ekonomistów czy polityków, lecz światowej opinii publicznej budzi dosyć spóźniona, w porównaniu do byłych mocarstw kolonialnych, ekspansja gospodarcza Chin w Afryce. Współczesne stosunki Chin z krajami Afryki odzwierciedlają w pewnym stopniu stan rywalizacji Państwa Środka z innymi państwami biorącymi udział w surowcowej kolonizacji świata. 

  prof. dr hab. Adam Gwiazda

Chińska lokomotywa wyraźnie przyhamowała i coraz wolniej pokonuje kolejne stacje na drodze wzrostu gospodarczego. Nie uległy jednak zmianie wielkomocarstwowe aspiracje przywódców Chin, którzy dążą do przywrócenia Państwu Środka pozycji światowego supermocarstwa.

geopolityka  Jakub Bizoń

Stany Zjednoczone Ameryki w swej krótkiej historii istnienia wywarły wielki wpływ na otaczającą nas rzeczywistość. Dziś wydaje się, że ich pozycja mocarstwowa zdaje się słabnąć, a na horyzoncie wyraźnie widać tych, którzy mają wielkie szanse na przejęcie palmy pierwszeństwa – Chiny.